_____________________________________________
Al ruim 15 jaar geleden begon ik mij af te vragen hoe het komt dat geloof en ongeloof, letterlijk en figuurlijk, zowel hand in hand alswel als enorme tegenpolen onze perceptie bepalen. Enkele meters boekenkast over psychologie en geschiedenis verder raakte ik het spoor bijster. Zels nu moet ik toegeven dat het resultaat bedroevend is. Hoe meer puzzlestukjes er in elkaar vallen, des te groter wordt de puzzle! Het probleem van elke wetenschapper: hoe kan je een grens trekken, een kader voor de puzzle maken, als je niet van te voren kunt weten waar je aan begint?
Wie verwacht hier gesneden koek gepresenteerd te krijgen, die naar méér smaakt of juist het raam uitgekiepert kan worden, moet ik teleur stellen.
Maar aan de hand van hopelijk begrijpelijke of herkenbare voorbeelden wil ik proberen om een aantal dingen te verklaren. Ogenschijnlijk heeft het allemaal niets met elkaar te maken. Dat klopt. Dat ogenschijnlijke. En vooral als je liever 100 afgemaakte puzzeltjes van 10 stukjes wilt zien i.p.v. 10 deeltjes uit een lang niet afgewerkte puzzle van 10.000 stukjes.
Als metamofoor neem ik mijzelf nu om te beginnen even als chef kok: de boodschappen jongen komt terug met van alles en nog wat, behalve wat ik wilde hebben. Allemaal prima producten hoor! Maar wat moet ik ermee? Als ik BIJV. de bloem gebruik voor pizza houd ik nog 3/4 van de spullen over. Een stoofpotje? Hoe verkoop ik het als goulash zonder vlees en paprika? En al kan de bloem voor later bewaard worden, de verse gist begint al te bubbelen. Met een beetje fantasie kan je wel tien gerechten bedenken die echter in geen mijlen lijken op het vastgestelde menu waarop al die klanten gereserveerd hebben. En dan ligt list en bedrog, maar ook zelfbedrog - "ik heb het toch zelf gezien"- op de loer:
Annecdote 1: Jaren geleden opende een groots Hotel met een restaurant dat naar een héél beroemde, franse, in Londen residerende sterren chef vernoemd was. Heel waarschijnlijk is het gebruik van de naam gekocht. Eerlijk is eerlijk, destijds was het sterrenkwaliteit voor een - relatief - prikje. Een chique questionaire werdt bij de rekening gevoegd, wat voor een nieuw restaurant geen slecht idee is. Zoals gebruikelijk had ik over details mijn vragen, en ja, wij wilden graag op de hoogte gebracht worden van bijzondere gelegenheden.
Na een 2e of 3 rezervering kregen we bij binnenkomst de melding dat er wat met mijn vragen gedaan was en onder daarvoor dankzegging, een uitnodiging vooraf om te reserveren voor een exclusief diner onder leiding van Monsieur Le Chef himself toegeschoven. Eveneens voor 40 gulden per couvert. Doen we dus! Crie weken - of zo - later: Verbazing bij de gasten toen ruim méér dan een uur later dan aangekondigd, monsieur himself de gasten verwelkomde met de mededeling dat "één van de voorgerechten iets anders geworden was" en l'équippe, zichtbaar nerveus, le premier service uitserveerden. Afgezien van grapjes als "de keuken en of l'équipe zal zich waarschijnlijk deze avond nog lang heugen" was iedereen in de 7e hemel. Alleen - voor zover ik weet - ik niet. Met alle respect, het hoofdgerecht had beslist niets vandoen met wat op de kaart stond en het tussengerecht was akelig zoet wat sowieso èn überhaupt, niet hoorde. :)
Terwijl les Pousse Cafées uitgeserveerd werden deed monsieur een ronde langs de tafels. Overal werdt entousiast gereageerd: "Oh yes, delicious!" en vele superlatieven die hem de hemel inprezen. Ook van de tafel naast ons hoewel ik over de schouder wèl gehoord had: "Eh, getver, Henk, vidt jij deze euh.. "dinges" nou lekker?" waarop een nauwelijks hoorbaar "er zijn hier nog meer mensen." volgde. Maar over de andere schouder hoorde ik één en al gekir van verrukkelijke zaligheid. De verklaring was voor mij pas duidelijk toen ik mevrouw de ene bonbon naar binnen zag schuiven en liefst 4, "zegge en schrijve VIER" klontjes suiker in haar kopje mokka zag doen.
Als voorlaatsten van de ronde der fafels waren wij aan de beurt. Aangesproken disgenoot verwees op de vraag "Everything fine with you? " naar mij, met de mededeling dat ik uit gastronomisch Belgie kwam. Heel beschaafd, onovallend en in het frans legde ik monsieur mijn ernstige twijfels voor. Het antwoord was even géniaal als verbijsterend: "Thank you very, very much. (Japanse buiging) But... yes... I have to agree, yes the Belgian taste is slightly more tart than the Duch taste. Would you care for a cognac on my behalf?"
Niet veel later hoorden wij een dame op een terras in de buurt de lofzang van het exclusieve diner rondbazuinen. En tot overmaat riep ze ook nog: "die meneer daar, die met het paarse haar was er ook, toch?" Daarop kon niet anders dan beamen dat ik er inderdaad ook was, maar... dat ik niet echt zó opgetogen was... waarop de dame interumperend repliceerde: "Ach wat? Nou, ik heb het zelf gezien dat de chef je bedankte, zelfs een buiging maakte en jullie een bijzondere cognac inschonk!" om gelijk over iets anders te trompetteren. Inderdaad dat had ze zelf gezien! Echt waar. Net zo waar als dat ik visioenen van de keuken had: zou een van de koks suiker i.p.v. zout overal in gedaan hebben waardoor 2 gerechten totaal onherstelbaar verloren waren? Klinkt wellicht onvoorstelbaar... maar zulke ongelukken gebeuren echt! Voor mij was het dus een vraag, voor die dame een weet, want ze had het zelf gezien. En ongetwijfeld was het ook waar voor de schare die zij toesprak. (imagination:) "Zeg zus, heb jij van dat monsieur restaurant gehoord? Nou, gisteravond had monsieur himself gekookt en onze buurvrouw was laaiend enthousiast! Echt waar! En toen zag ze op het terras die meneer met het lilla haar, je weet wel, die hier ook wel 'ns komt. Nou.. als Waal heeft hij meneer de sjef hemzelf, zodanig pluimen in de reet gestopt dat hij de duurste cognac aangeboden kreeg." ... "Al heb ik het niet zelf gezien, maar die fransman met het rose haar, je weet wel wie ik bedoel; is door meneer De Kock zelf ingehuurd om als laatste luid en duidelijk De Kock de hemel in te prijzen! ... Ja, vertel mij wat. Hahaha.. 't stond laatst in de krant: Die schotse meneer met het groene haar... hoe die ook heet, je weet wie ik bedoel, heeft laatst bij de opening van het restaurant *** de Engelse kok zelfs een van de duurste cognacs in zijn gezicht gegooid! En al heb ik het niet zelf gezien, ons kent ons en als Daniel ontevreden is... reken maar dat je beter uit de weg kunt zijn. ... Zoooo Daniel, je hebt voor het eerst 10 sterren gegeten? Ehhhh? Ja,ja,ja... we kennen je wel... hahah... met oranje haar zogenaamd incognito gaan eten en dan als de keizer van Japan diep gebogen voor Mister Coock uit Londen die nu die.. je-weet-wel tent in Parijs bestiert ... en hem zelfs de duurste cognac aangeboden??? LOL! Ja, vertel mij wat. Ik wéét hoe HET gaat! ;) ;) Maar ff tussen ons... hoeveel schuift zoiets nou?
Zo is het toch, niet? Nou... nee... zo IS het niet, maar zo gaat vaak. ;zucht
Puzzle nr 3.
Wat mij soms erg verbaasd in NL (èn Belgie dito) is dat ondanks een overdaad aan pol.partijen, èn media coverage w.o. internet (!!!) niemand meer weet waarvoor te kiezen. Afgezien van ontzuiling en de hoge mate van waarschijnlijkheid dat papa en mammie gewoon stemde naar rang of stand of gezindte zonder partijprogramma's te kennen; ging men in mijn perceptie kiezen in bepaalde overtuiging. Van Marcus Bakker CPN tot boer Koekoek BP, D66- DS-70, en de AR-KVP, Pvda, VVD, CHU, was er wel altijd een slogan - vaak dus willekeurige kreet - maar men wist of dacht te weten waarvóór.
De laatste 20jaar zou je verwachten dat door de enorme media belangstelling en nognaals, de mogelijkheden van internet, men beter zou (kunnen) weten waarvoor. In mijn perceptie is het juist omgekeerd. (Men weet zogenaamd wèl waartegen: "de puinhopen van links"
Getals matig zou je kunnen zeggen dat: PPen te versnipperd zijn: de kieslijsten hebben tegenwoordig 20 partijen en i.p.v. alleen Ned 1 en Ned 2, zijn er nu een dertigtal zenders waar men naartoe zapt als er iets over politiek te melden valt. De opkomst bij verkiezingen daalde bijna continu en de kranten verliezen jaar in, jaar uit abonnees.
Nog een opvallende constatering: in de beginjaren van CompuServe forums, maar ook in de kroeg, viel geregeld de excuuszin: "Ik heb het zelf niet gelezen maar, als ik hoor dat .... "
Door iets te lezen wordt er informatie opgeslagen die onbewust en zeer waarschijnlijk als "Waar, Echt,..." beschouwd word, maar wèl uit de tweede hand als het om verslaggeving gaat. Vandaag de dag hoor je nog steeds wel "het stond in de krant" (zelf gelezen of van horen zeggen) om een bewering z.g. kracht bij te zetten, maar het excuuszinnetje is echt verworden: "ik heb het zelf niet GEZIEN, maar als ik hoor dat...." Opmerkelijk! Ik hoorde die zin 19 jaar geleden voor het eerst. Inderdaad, de Bijlmerramp oftewel de crash van El-Al. "Ik heb het zelf niet gezien maar het was op CNN te zien dat..." Men heeft dus niet de crash zelf gezien, logisch, maar men bedoelde "die CNN uitzending niet zelf gezien, maar..." Op het eerste gezicht zal de lezer (!) van dit de schouders ophalen. Wat maakt het uit? CNN of de krant? Rationeel kan men inderdaad zeggen: gewoon verslaggeving via 1 van de media. Maar ik kan aantonen dat het niet waar is! (al ga ik dat Nu en Hier niet "wetenschappelijk" doen).
De rol van het beeld, en dat heeft 1933 - 43 de Nazi propaganda als eerste, de Biafra beelden (hoe kortstondig ook) in 1967? èn de KZuV Lager Auschwitz, Sobibor, die toen op tv kwamen, de in scene gezette beelden van een z.g. concentratiekamp in Servie, en de vermeende Weapons of Mass Destuction bij de VN duidelijk aangetoond: zelfs al heb je het ZELF niet gezien, die beelden, diegene die het wel gezien had vertelde geen flauwe kul of opinie maar de waarheid!!! (Net zoals die dame uit het restaurant) Ik zou verwachtten dat men gezien de achteraf overduidelijk, aantoonbare, in scene gezette voorbeelden, "men" wat allerter zou zijn op MOGELIJK foute perceptie, zelfs als het niet in scene gezet is. Helaas. Alle psychiaters, psychologen, natuurkundigen of eender welke wetenschappelijke verklaring (daarom nog niet "de waarheid"!) wordt terzijde geschoven. "N later de ee, al heb ik het zelf niet gezien, het moet/is waar."
Niet alleen de eigen visuele waarneming, zelfs die van een ander KAN niet onjuist zijn. (?)
Er zijn nog veel meer van dergelijke "observaties" die ik (al jaren geleden genoteerd) HIER, voor noppes, op een rijtje wil zetten. Maar ik vraag mij af waarom zou ik... blijkbaar vind niemand het interessant. Of was ook deze laatste concludering net als de rest fout, gelul, onzin, nergens op slaand, ...? VERY BIG GRINN!
