Ongetwijfeld, als ik het hele rapport zou doorspitten, zou ik wellicht iets wijzer kunnen worden. Maar voorlopig zie ik door de bomen het bos niet.
In Nieuwsuur is misschien wel een poging gedaan om e.e.a. uit te leggen, maar ik vrees toch dat de werkelijke oorzaak niet aan bod is gekomen.
Wat is dan volgens mij de werkelijke oorzaak? Kort door de bocht maar toch: na de val van het communisme in 1989 - die ik hartelijk toegejuicht heb - is er een complete ontsporing van het kapitalisme ontstaan. The Sky was niet eens de limit meer.
Alles moest en zou geprivatiseerd worden. Krachten als VVD coryfee Nelie Smit (Kroes-Peper) oftewel de zeer kapitalistisch denkenden in Europa maar ook in de VS onder George W Bush c.s. hebben die volslagen waanzinnige luchtballon opgeblazen. Nogmaals, het is kort door de bocht!
Met de huizenmarkt is mijns inziens alles begonnen met dat privatiseren!
Alles en iedereen moest verkocht worden en naar de beurs gaan! Toen wij in 1983 een hypotheek voor ons huis kregen, was dat bij "het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten". Het doel van deze hypothecaire instelling was simpel: bevorderen van het kopen van je eigen huis. En natuurlijk: bevordering van woningbouw ter verkoop. De naam "Bouwfonds en Nederlandse Gemeenten" zegt het al. Maar wat gebeurde er? Het werd geprivatiseerd. Kortweg: afgestoten ten behoeve van mensen die maar één ding voor ogen hadden: geld maken! En hoe meer hoe liever! Dat was hetzelfde motto bij SNS bank, Reaal verzekeringen en het onafhankelijk van Gemeenten geworden Bouwfonds. Dat verhaal geld natuurlijk ook voor ABN, AMRO bank, Fortis C.s. Alles moest groots, groter, zo mogelijk het grootst worden.
De redenering was simpel: hoe groter we worden, des te meer kunnen we op de beurs speculeren, en ergo: des te groter wordt de winst! Er liep 10 jaar geleden haast geen mens meer rond zonder $-tekens in de ogen.
Was de ICE-safe bank die zeg maar het dubbele rendement beloofde een incident? Als er een handjevol mensen in NL een rekening bij ICE-safe geopend hadden zou het kloppen. Maar nee, tig duizenden NLers zagen de $ tekens voor de ogen! En hoewel bijvoorbeeld die World On-line beursgang toen al een luchtballon bleek te zijn, ging men verblind door die $ tekens in de ogen dóór!
Let wel, ook ondergetekende, "moest" meegaan! Na 17 jaar was het restant van de hypotheek te verwaarlozen. Onze buurman ging in 2000 verhuizen en zodoende werden wij in de gelegenheid gesteld om de Anex-2 kamerflat relatief goedkoop aan te kopen en onze 5-kamerflat te laten verbouwen. Maar wat bleek: onze rente-rust hypotheek van het Bouwfonds inmiddels zonder Nederlandse Gemeenten kon niet verhoogd worden. Nee, we moesten een aflossingsvrije hypotheek nemen en voor fl 150.000 (geleend geld!) aandelen nemen. We zouden wel gek zijn om met een rente-rust hypotheek -waar op dat moment bijna 5,5 % rente stond - door te gaan als een nieuwe hypotheek amper of rond 3 % zou kosten èn, hier komt ie: er rekening gehouden kon worden met een rendement van 10-15% op een aandelenpakket! Tja... Dief van eigen zak zijn? Nee, natuurlijk niet, we zijn niet gek, toch?!
Zoals uit het rapport blijkt, gingen in de jaren voor 2000 de huizenprijzen tot 100% of meer omhoog. Dat was in de Bijlmer nog niet het geval, maar toch, de prijzen stegen "lekker". We wilden helemaal niet speculeren en nog minder bijkopen als speculatieobject. Gewoon ons wooncomfort verhogen door de logeerkamer -die constant gebruikt werd- op te heffen en een logeerhuis naast de deur te hebben.
Gelukkig heb ik niet ingestemd met een ABN-AMRO aandelenpakket omdat ik wist dat daarmee de oorlogsindustrie gesteund werd! De keuze om een ASN groene aandelen pakket te nemen werd niet afgewezen maar toch wel meewarig geaccepteerd. Het rendement van ASN lag maar op 8-9 % en bij ABN-AMRO tot wel tegen de 15%. In hoeverre er toen al bij Bouwfonds plannen waren om met SNS-Reaal inclusief dochtermaatschappij ASN bank te fuseren is niet duidelijk. Wel is het mij duidelijk geworden dat ook wij er "om zeggen" deels ingetrapt zijn.
Dat het Bouwfonds feitelijk niets meer met bouwen maar alles met beursspeculaties van doen had, konden wij waarschijnlijk ook niet weten. Maar achteraf gezien is het duidelijk waartoe al dat privatiseren geleid heeft: bakken met geld aan bonussen voor the upper few, en de rekening hoe dan ook uiteindelijk bij de belastingbetaler gelegd. Niet alleen in Griekenland, Spanje of Cyprus. Daar is het werkelijk te banaal voor woorden; maar ook in NL. Dat is m.i. helemaal niet de schuld van de EU of de Euro. Wel deels de schuld van de privatiseringsdrang uit Brussel en net zoveel door de regeringen en de kiezers die echt $$ voor de ogen hadden en geloofden in die oneindige ballon.
Hoe het tij te keren? Als ik het kant en klare recept zou hebben zou ik het graag delen! :) Maar in mijn perceptie moet het ergens beginnen met de ware ziekmaker: dat gespeculeer op beurzen als motor van ingebeelde economie. Ook het idee dat we jaarlijks met alles tig procenten moeten groeien moet net zoals al die andere ballons doorgeprikt worden. Niks meer, groter en nog méér! We zullen dat groei-idee, privatisering drang e.d. snel moeten verlaten.
Dat een planeconomie zoals in de voormalige Soviet Unie, het China van Mao of Noord-Korea niet werkt is duidelijk. Maar dat Wall Street C.s. evenmin werkt is m.i. langzamerhand ook wel duidelijk. Alleen ontbreekt het ons de moed om die luchtballons door te prikken. Waarom? Waarschijnlijk uit angst voor het onbekende. Net zoals de toenmalige leiders van de Soviet Unie tot aan Gorbatsjov wel wisten dat het systeem niet deugde maar het niet wilden weten. Of, en dat is heel triest, net als kolonel Gadhaffi in Libië of nu in Sirië er teveel mensen rondlopen die bang zijn om hun macht, en natuurlijk daarmee hun rijkdom, kwijt te raken. Het lijkt misschien overdreven om dergelijke figuren als voorbeeld te nemen, en het is ook extreem. In de westerse wereld gaat het niet telkens om één machthebber, maar tientallen, zeg maar duizenden die wèl de macht hebben. In zoverre spreekt de aanklacht van de Amerikaanse 99% actievoerders mij wel aan.
Het roer moet echt om! Hoe precies kan ik niet zeggen. Maar het is m.i. wel duidelijk dat er geen huizen gebouwd worden als men alleen maar aan speculatiewinsten denkt. En dàt is wat de afgelopen 20 jaar de westerse economieën de das omgedaan heeft! :)
No comments:
Post a Comment